ΤΑΞΙΔΙΑ & ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ: Οι Έλληνες απαντούν
Μπορούμε ακόμα να περιπλανιόμαστε σε έναν κόσμο στα πρόθυρα της κατάρρευσης;
Η παγκόσμια Prosumer έρευνα και στην Ελλάδα από τη Solid Havas
Τι απαντούν οι Έλληνες αλλά και οι ταξιδιώτες παγκοσμίως για τον τουρισμό και τα ταξίδια αναψυχής
Ακόμα και για όσους έχουν μέτριες οικονομικές δυνατότητες, τα ταξίδια στο εξωτερικό αποτελούν πλέον τυπικό μέρος της ζωής τους. Στον 21ο αιώνα, το να πας ένα υπερατλαντικό ταξίδι διακοπών ή και μια γρήγορη απόδραση με αεροπλάνο το Σαββατοκύριακο είναι κάτι αρκετά συνηθισμένο. Οι αναλυτές προβλέπουν ότι περίπου 10,5 δισεκατομμύρια επιβάτες θα έχουν ταξιδέψει αεροπορικώς μέχρι το τέλους του 2024, ξεπερνώντας τα προπανδημικά επίπεδα.
Μπορεί αυτή η τάση να συνεχιστεί ακόμη και όταν ο κόσμος αντιμετωπίζει μια κλιμακούμενη κλιματική κρίση, ή μήπως τα ταξίδια αναψυχής θα γίνουν κοινωνικά μη αποδεκτά αλλά και μια απόλαυση που δε θα μπορούμε πλέον να αντέξουμε οικονομικά;
Για να απαντήσει σε αυτά, η Havas Group ερεύνησε περισσότερες από 14.000 γυναίκες και άνδρες σε 32 αγορές σε όλο τον κόσμο, φυσικά και στην Ελλάδα με την ανάλυση και την παρουσίαση των αποτελεσμάτων από την Solid Havas. Στην έρευνα συμμετείχαν, κατά 20% αυτοί που αξιολογήθηκαν ως Prosumers και κατά 80% οι Mainstream Καταναλωτές. Οι Prosumers ως leading influencers και market drivers, έχουν αποτελέσει το επίκεντρο των μελετών της Havas για σχεδόν δύο δεκαετίες. Οι απαντήσεις τους αποκάλυψαν ότι θα χρειαστούν κάτι περισσότερο από εφιαλτικές προβλέψεις για την υπερθέρμανση του πλανήτη για να ξεφύγουν οι άνθρωποι - ειδικά οι Prosumers - από τα αεροπλάνα και τα τους τουριστικούς προορισμούς. Στην παρακάτω παρουσίαση, πέρα από τα ελληνικά δεδομένα Ελλάδα, θα δούμε και πώς τοποθετούνται οι ερωτώμενοι παγκοσμίως, καθώς οι απαντήσεις και εκείνων ενδιαφέρουν εξίσου τις εταιρείες του χώρου.
«ΤΑΞΙΔΙΑ ΕΚΔΙΚΗΣΗΣ» ΜΕΤΑ ΤΟΝ COVID: Με όποιο κόστος
Το 2020, η ταξιδιωτική και τουριστική βιομηχανία κλονίσθηκε από την πανδημία και το κλείσιμο των συνόρων. Όταν οι συμμετέχοντες στην έρευνα ρωτήθηκαν εάν η εμπειρία του κορονοϊού τούς παρακίνησε να ταξιδέψουν μεγαλύτερες αποστάσεις για να «αναπληρώσουν τον χαμένο χρόνο» ή να παραμείνουν πιο κοντά στο σπίτι, το 62% των Ελλήνων Prosumers (παγκοσμίως 68%) επέλεξε το πρώτο. Είναι ένα φαινόμενο που έγινε γνωστό ως «ταξίδι εκδίκησης». Είτε είναι η οικονομική επιβάρυνση, η ταλαιπωρία λόγω αεροπορικών εταιρειών ή η επιβίωση σε υπερτουριστικούς προορισμούς, ο Prosumer σε Ελλάδα και εξωτερικό είναι πρόθυμος (κατά 60%) να υπομείνει πολλά για χάρη του ταξιδιού.
ΓΙΑΤΙ ΤΑΞΙΔΕΥΟΥΜΕ: Εξερεύνηση, Χαλάρωση, Αυτοέκφραση και Likes!
Η ανακάλυψη του κόσμου—που κάποτε ήταν διαθέσιμη μόνο στους πλούσιους— έχει γίνει «ζωτική ανάγκη» για το 86% των Prosumers (78% παγκοσμίως) και περίπου για το 68% των GenZs στην Ελλάδα (65% παγκοσμίως). Είναι σαφές πλέον ότι τα ταξίδια είναι κάτι πολύ περισσότερο από το να φτάσουμε από το σημείο Α στο σημείο Β. Έχουν να κάνουν με την υπέρβαση της καθημερινότητάς μας. Επενδύουμε στο ταξίδι γιατί μας αρέσουν τα συναισθήματα που προκαλεί, κάτι που ελπίζουμε ότι γίνεται αντιληπτό και από τους άλλους.
Είναι ενδιαφέρον ότι, παρά το γεγονός ότι τόσο μεγάλο μέρος του πλανήτη έχει χαρτογραφηθεί από την Google μέχρι χιλιοστό, περισσότεροι από 9 στους 10 Prosumers σε Ελλάδα και εξωτερικό, είναι πεπεισμένοι ότι εξακολουθούν να υπάρχουν μέρη που είναι σχετικά ανεξερεύνητα. Επιπλέον, 3 στους 4 Prosumers επισημαίνουν την ανακάλυψη νέων προορισμών ως σημαντικό λόγο για να ταξιδέψουν και περίπου το ίδιο ποσοστό (59% παγκοσμίως) υποστηρίζει ότι τα ταξίδια είναι σπουδαία επειδή μας φέρνουν σε επαφή με άλλους πολιτισμούς. Η ανταμοιβή είναι όπως είπαμε, το να φορτίσουμε τις μπαταρίες μας αλλά και η προσωπική ανάπτυξη — είτε μέσω της ανακάλυψης του εαυτού μας είτε μέσω της απόκτησης νέων γνώσεων για τον ευρύτερο κόσμο.
Τα ταξίδια δίνουν επίσης στους ανθρώπους έναν τρόπο να εκφραστούν και να διεκδικήσουν μια πολυπόθητη ταυτότητα. Υπάρχει κάποιο κοινωνικό αντίκρισμα πχ σε ταξίδια που ξεφεύγουν από τα συνήθη («Σας είπα ποτέ για το καλοκαίρι που τάιζα γιακ στο Νεπάλ;») Για πολλούς ταξιδιώτες, ένα μεγάλο μέρος της ανταμοιβής βασίζεται στην κοινωνική επιρροή. Το 69% των Prosumers και περίπου οι μισοί GenZs στην Ελλάδα (κοντά είναι και οι Boomers) λατρεύουν να μοιράζονται τις ταξιδιωτικές τους εμπειρίες στα κοινωνικά τους προφίλ. Οι παγκόσμιοι μέσοι όροι είναι 74% Prosumers, 59% GenZ και 25% Boomers.
Και δεν είναι μόνο η θέα στα βουνά και οι selfies των παρισινών καφέ που οι άνθρωποι θέλουν να μοιραστούν. Είναι επίσης η διαδικασία σχεδιασμού της περιπέτειας. Τα τελευταία χρόνια, ο σχεδιασμός ταξιδιών έχει γίνει μια μορφή τέχνης και ομαδική δραστηριότητα χάρη σε ψηφιακές εφαρμογές. Γι’ αυτό και η πλειοψηφία στην Ελλάδα (69% Prosumers, 63% Mainstream, 64% GenZs, 76% Boomers) παραδέχεται πώς τίποτα δεν είναι πιο ευχάριστο από αυτή τη διαδικασία. Αντίστοιχα, το ίδιο ισχύει και για το 74% των Prosumers παγκοσμίως.
ΠΟΙΟΣ ΕΧΕΙ ΤΗΝ ΕΥΘΥΝΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΥΠΕΡΤΟΥΡΙΣΜΟ: Όχι εγώ, οι άλλοι, οι αεροπορικές, οι πλούσιοι.
Μια από τις απολαύσεις της επανέναρξης των ταξιδιών όταν τα εμβόλια επέτρεψαν να ανοίξουν ξανά τα σύνορα, ήταν η ευκαιρία να επισκεφτεί κανείς αξιοθέατα χωρίς πολύ κόσμο. Αυτό δεν κράτησε πολύ. Η συμφόρηση έχει γίνει ένα τεράστιο πρόβλημα για πολλούς ανθρώπους και ενώ πιστώνουν θετικά (86% Prosumers, 73% Mainstream, 80% και 68% αντίστοιχα παγκοσμίως) στις αεροπορικές εταιρείες χαμηλού κόστους το ότι έκαναν τα ταξίδια πιο προσβάσιμα, περίπου 1 στους 3, και στην χώρα μας και στον κόσμο, διαπιστώνει ότι αυτή η αυξημένη προσβασιμότητα έχει οδηγήσει σε φρικτές εμπειρίες για όλους (και για όσους ζουν σε δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς). Περίπου το ίδιο ποσοστό χρεώνει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης το φαινόμενο να παρασύρουν τους πάντες στα ίδια μέρη.
Γνωρίζουμε ότι τα ταξίδια —ειδικά τα αεροπορικά— συμβάλλουν στην κλιματική επιβάρυνση. Χαμηλό όμως είναι το ποσοστό των Ελλήνων (26% Prosumers, 21% Mainstream) που αισθάνεται ένοχο για τον οικολογικό αντίκτυπο των ταξιδιών του. Παγκόσμια, όσοι νιώθουν έτσι κυμαίνονται στο 32% των Prosumers και 30% Mainstream. Στην πραγματικότητα, μόνο το 24% των Ελλήνων Prosumers και το 16% των Mainstream θεωρούν τις ταξιδιωτικές και αεροπορικές εταιρείες ως τις κυρίως υπεύθυνες για την υπερθέρμανση του πλανήτη μας (να σημειώσουμε εδώ ότι ο παγκόσμιος μέσος όρος είναι 43% των Prosumers και περίπου το ένα τρίτο των Mainstream). Μπορεί να μην είναι οι κυρίως υπεύθυνες, όμως σύμφωνα με το 62% των Prosumers και το 54% των Mainstream στην Ελλάδα (παγκοσμίως είναι 55% και 50%), οι εταιρείες αυτές δεν κάνουν αρκετά για να αντισταθμίσουν τη ρύπανση που δημιουργούν. Το 43% των Prosumers και το 47% των Boomers στην Ελλάδα (παγκοσμίως 42% και 31%), αναμένουν όμως ότι τα υδρογονοκίνητα αεροπλάνα θα αναδειχθούν ως η μόνη αξιόπιστη λύση για βιώσιμα ταξίδια στο μέλλον.
Υπάρχει επίσης ευρεία αποδοχή ότι εκείνοι που ευθύνονται περισσότερο για την κλιματική αλλαγή που συνδέεται με τα ταξίδια δεν είναι οι «απλοί» άνθρωποι αλλά οι πλούσιοι. Το 60% των Ελλήνων Prosumers και το 65% του Mainstream κοινού (παγκοσμίως 63% και 73%) θεωρούν ότι τα παγκόσμια ταξίδια είναι υπερβολικά ακριβά, και έτσι το 50% και το 65% αντίστοιχα (παγκοσμίως 48% και 47%) δηλώνει πώς δε θεωρεί εαυτόν ένοχο όποτε καταφέρνει να παίρνει το αεροπλάνο, ένοχοι είναι εκείνοι που διαθέτουν οικονομική ευρωστία και μπορούν να ταξιδέψουν ανά πάσα στιγμή.
ΣΥΝΟΡΑ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ. ΟΡΙΑ ΟΜΩΣ; ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ H ΑΛΛΑΓΗ;
Με λίγους ανθρώπους πρόθυμους να αναλάβουν προσωπική ευθύνη για το οικολογικό κόστος του ταξιδιού, οι νομικοί περιορισμοί φαίνεται να είναι η μόνη λύση. Ήδη, το 48% των Ελλήνων Prosumers και το 53% των Boomers συμφωνούν ότι τα ταξίδια θα πρέπει να ρυθμιστούν για να περιοριστεί ο περιβαλλοντικός αντίκτυπός τους (παγκόσμιος Μ.Ο. 56% και 47%).
Όμως προσοχή: Αυτή η θετική προδιάθεση για περιορισμό, φαίνεται να είναι επιφανειακή. Καθώς μια μικρή μειοψηφία θα συμφωνούσε να περιοριστούν τα ταξίδια μεγάλων αποστάσεων σε ένα το χρόνο (10% Prosumers, 11% Mainstream και παγκόσμια 12% των Prosumers) ή δύο τον χρόνο (19% Prosumers, 8% Mainstream, παγκόσμια 20% των Prosumers). Στην πραγματικότητα δηλαδή, με το 48% Prosumers και το 68% Mainstream στην Ελλάδα και με περίπου τα ίδια ποσοστά παγκοσμίως, να μην είναι έτοιμοι να σταματήσουν τα μεγάλα ταξίδια, όλοι οι υπόλοιποι πιθανότατα συμφωνούν σε ανώτατα όρια που ήδη τηρούν λόγω οικονομικών ή χρονικών περιορισμών ή απροθυμίας να πάνε σε μακρινούς προορισμούς περισσότερες από δύο ή τρεις φορές το χρόνο. Με άλλα λόγια, είναι πρόθυμοι να δεχτούν όρια που δεν περιορίζουν τις τρέχουσες συμπεριφορές τους.
ΟΔΗΓΙΕΣ ΠΡΟΣ ΤΑΞΙΔΙΩΤΙΚΕΣ ΕΠΩΝΥΜΙΕΣ:
Καθώς οι ταξιδιωτικές εταιρείες αντιμετωπίζουν προκλήσεις που κυμαίνονται από οικολογικές ανησυχίες έως τον υπερβολικό τουρισμό και την κυκλοφοριακή συμφόρηση, πώς μπορούν να ενισχύσουν τον κλάδο με υπεύθυνο και ουσιαστικό τρόπο; Τα αποτελέσματα της έρευνάς μας δείχνουν τρεις δρόμους προς την επιτυχία:
1.ΞΑΝΑΜΑΓΕΨΤΕ ΤΑ ΤΑΞΙΔΙΑ
Με περίπου το 20% σε όλα τα κοινά, να δηλώνει ότι αισθάνεται όλο και λιγότερο ενθουσιασμό για τα μέρη που επισκέπτεται (παγκοσμίως 1 στους 4), τα brands πρέπει να αναζωπυρώσουν τη μαγεία του ταξιδιού. Παρά τα πλήθη ρεκόρ τα τελευταία χρόνια σε τουριστικά hotspots, από το Άμστερνταμ και την Αθήνα μέχρι το Μαϊάμι και το Πουκέτ, κανείς δεν θεωρεί ως πιο σημαντικό να επισκέπτεται τα πλέον δημοφιλή μέρη (0% Prosumers, 5% Mainstream, 9% GenZs, 0% Boomers και 8% οι Prosumers παγκοσμίως) ενώ πολλοί είναι όσοι απαντούν θετικά στην προτεραιότητα για τα πιο όμορφα μέρη (40% Prosumers, 45% Mainstream, 51% GenZs, 29% Boomers, 37% οι Prosumers παγκοσμίως). Το κοινό δηλαδή, και στην Ελλάδα, δίνει αξία στην ανακάλυψη όμορφων τόπων και νέων πολιτισμών παρά στην επίσκεψη στις πιο διάσημες τοποθεσίες. Παρόλο που μπορεί να υπάρξει ένας φαύλος κύκλος μερών που (ξανά)ανακαλύπτονται και γίνονται υπερπλήρη λόγω της έντονης προβολής τους, 4 στους 10 Έλληνες Prosumers αλλά και GenZs (65% των Prosumers παγκοσμίως), το εκτιμούν όταν ταξιδιωτικές επωνυμίες συνεργάζονται με influencers για να παρουσιάσουν νέους προορισμούς.
2. ΒΟΗΘΗΣΤΕ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ ΝΑ ΤΑΞΙΔΕΥΟΥΝ ΟΠΩΣ ΨΗΦΙΖΟΥΝ
Για περισσότερους από 7 στους 10 Prosumers και Boomers και περίπου τους μισούς Mainstream και GenZ, το να ζουν σαν ντόπιοι στους τόπους που επισκέπτονται, βρίσκεται ψηλά στη λίστα των ταξιδιωτικές τους επιθυμιών. Το ίδιο ισχύει και σε παγκόσμιο επίπεδο καθώς απαντούν θετικά το 71% Prosumers, 55% Mainstream, 59% GenZ, 50% Boomers. Πέρα από αυτό, οι άνθρωποι θέλουν να ταξιδεύουν σύμφωνα με τις αξίες τους, με το 86% των Prosumers και το 70% των Mainstream στην Ελλάδα (περίπου τα ίδια ποσοστά και παγκοσμίως) να ενθαρρύνουν τις τουριστικές επωνυμίες να υποστηρίξουν και να ενδυναμώσουν τις τοπικές κοινωνίες. Οι κοινωνικοπολιτικές αξίες παίζουν επίσης ρόλο και κατά την επιλογή ταξιδιωτικών προορισμών, με πάνω από τους μισούς Έλληνες Prosumers να ισχυρίζονται ότι μποϊκοτάρουν επωνυμίες που προωθούν ταξιδιωτικούς προορισμούς οι οποίοι δεν σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα. 62% φτάνει το ποσοστό των Prosumers παγκοσμίως που συμμερίζεται αυτή τη θέση.
3.ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΑΛΛΙΩΣ
Πηγαίνετε 10 ή 15 χρόνια πίσω, και πολύ λίγοι ταξιδιώτες θα είχαν σκεφτεί το αποτύπωμα άνθρακα. Σήμερα, περίπου το 67% των Prosumers (74% παγκοσμίως) θέλει να γνωρίζει τις οικολογικές επιπτώσεις των ταξιδιωτικών του επιλογών. Επιπλέον, σχεδόν οι μισοί (63% παγκοσμίως) θα πλήρωναν πρόθυμα περισσότερα χρήματα για ταξίδια με μικρότερο αντίκτυπο. Παγκοσμίως, περίπου οι μισοί Prosumers και GenZs αναμένουν ένα μέλλον στο οποίο τα ταξίδια μικρής διάρκειας αντικαθίστανται από λιγότερα αλλά μεγαλύτερης διάρκειας παραμονής. Κάτι τέτοιο δε φαίνεται να ισχύει για τα αντίστοιχα ελληνικά κοινά τα οποία συγκλίνουν σε αυτή την προοπτική μόνο κατά 17% και 21%.
Αυξημένο όμως φαίνεται να είναι το ποσοστό στην Ελλάδα (38% Prosumers, 41% Mainstream, 53% GenZs, 40% Boomers) όσων πιστεύουν ότι στο μέλλον η τεχνολογία θα τους χαρίσει νέους τρόπους να ταξιδεύουν χωρίς να ταξιδεύουν. Τα αντίστοιχα ποσοστά στο εξωτερικό είναι 60% Prosumers, 47% Mainstream, 51% GenZs, και 40% Boomers. Οι συσκευές Apple Vision Pro VR διαφημίζονται ως πύλη για εικονικά ταξίδια. Ήδη οι συνεργασίες της Apple με την Disney και το National Geographic επιτρέπουν στους χρήστες να συμμετέχουν σε καθηλωτικές ταξιδιωτικές εμπειρίες χωρίς να φύγουν από το σπίτι τους.
ΜΕ ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ
1. Ο COVID-19 δεν μας έκανε να αμφισβητήσουμε την αγάπη μας για νέους προορισμούς. Αντίθετα, τροφοδότησε τα ταξίδια εκδίκησης.
2. Οι σύγχρονοι καταναλωτές θεωρούν ότι τα ταξίδια είναι ζωτικής σημασίας και δηλώνουν πρόθυμοι να θυσιάσουν πολλά για να μην τα χάσουν.
3. Η παγκοσμιοποίηση έχει φέρει νέες προκλήσεις στον χώρο (π.χ. υπερτουρισμός, επιταχυνόμενη κλιματική αλλαγή), υπογραμμίζοντας την ανάγκη να αλλάξουμε τις συμπεριφορές μας.
4. Οι ταξιδιώτες υποδεικνύουν ως υπεύθυνους για την περιβαλλοντική επιβάρυνση τις αεροπορικές εταιρείες και τους πλούσιους τουρίστες και όχι τον εαυτό τους.
5. Δεδομένου ότι κανείς δεν είναι διατεθειμένος να δεχτεί ευθύνες ή να αλλάξει τις συνήθειές του, οι καταναλωτές θεωρούν ότι μελλοντικά θα απαιτηθούν κυβερνητικοί περιορισμοί.
6. Αυτές οι αυξανόμενες πιέσεις δημιουργούν νέες προκλήσεις και ευθύνες για τις ταξιδιωτικές επωνυμίες: 1) να ενθαρρύνουν ορθές συμπεριφορές και να βοηθήσουν τους ταξιδιώτες αναψυχής να σχεδιάσουν πιο οικολογικά και κοινωνικής ευαισθησίας ταξίδια, 2) να μαγέψουν ξανά τα ταξίδια και να δημιουργήσουν ικανοποιητικές και καθηλωτικές εμπειρίες.
Η Solid Havas μόλις κυκλοφόρησε ένα πλήρες δελτίο τύπου και το White Paper της έρευνας ενώ παράλληλα με τα ευρήματα της έρευνας, παρέχει στο πελατολόγιο της συμβουλευτική για την παρουσία και τις πρωτοβουλίες των brand σε σχέση με το νέο αυτό τεχνολογικό πλαίσιο.
ΕΠΙΠΛΕΟΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ
Οι Prosumers πέρα από το οικονομικό αντίκτυπο τους, είναι σημαντικοί γιατί επηρεάζουν τις επιλογές των brands και τις συμπεριφορές των υπόλοιπων καταναλωτών. Η συστηματική μελέτη της Havas έχει αναδείξει πως αυτό που κάνουν σήμερα οι Prosumers, θα το κάνουν οι mainstream καταναλωτές, πιθανότατα 6 έως 18 μήνες αργότερα.
